Валерий Ноев төрөөбүтэ 82 сылыгар

Валерий Власьевич Ноев — саха аатырбыт самодеятельнай хампаһыытара.

Кини 1939 сыллаахха сэтинньи 20 күнүгэр Амма улууһун Алтаныгар төрөөбүтэ. 1961 c. Улан-Үдэ куоракка Илиҥҥи Сибиир Государственнай култуура институтугар киирбитэ. Майа орто оскуолатыгар муусука учууталынан уонна тыа кулуубугар байанист быһыытынан үлэтин саҕалаабыт. Бэдьимэ нэhилиэгэр олорбута.

Бастакы ырыатын Бүөтүр Тобуруокап «Көрүмэ, доҕоруом, көрүмэ» хоһоонугар 1961 сыллаахха суруйбут. Үс баянынан доҕуһуоллаах театрализованнай кэнсиэри туруорбута, 4 сюитаны, баяҥҥа аналлаах 12 айымньыны суруйбута. «Мелодия» фирмаҕа 4 пластинката тахсыбыта.

Валерий Ноев билигин 50 тахса ырыата биллэр. Дьон-норуот уоһуттан түспэт хоһоонноро-матыыптара Саха омук баарын тухары ылланыа турдаҕа. Холобур: «Кыракый кыысчаным», «Кыракый уолчааным» (И. Сысолятин), «Күөрэгэй», «Чараҥҥа» (М.Куличкина), «Мин дууһам ыллыыр», «Току-току, ньээм-ньээм», «Кыыс Амма» (В.Ноев), «Хатыҥчааным барахсан» (В. Ноев), «Сардааналыын корсуhуу» (И.Гоголев) уо.д.а.

Бэдьимэ нэһилиэгин сынньанар киинэ В. В. Ноев аатын 1999 сыллаахтан сүгэр.

«Мин Валерий Ноевы үчүгэйдик билиим кини Майаҕа культура дьиэтигэр үлэлиир сылларыттан саҕаламмыта. Кини киһи быһыытынан олус эйэҕэс, бар дьон кутун туппут, айан хаалларбыт наһаа нарын иэйиилээх ырыаларын курдук уйан дууһалаах, амарах киһи, үчүгэй абаарыс этэ. Кини биһиги аан маҥнайгы ырыабыт «Күөрэгэй». Мин Майа5а мунньахха киирэ сырыттахпына миигин көрсөн ити ырыа мелодиятын баяҥҥа оонньоон иһитиннэрбитэ, ол аата кини мелодиятын хайыы-үйэҕэ суруйбут этэ. «Алталыы сүһүөхтээх, хос ылланар куплеттаах күөрэгэй туһунан хоһоонно суруй,»-диэбитэ. Мин ол киэһэ суруйан, сарсыҥҥытыгар аҕалан биэрбитим. Ол күнтэн, тута, кыра оҕолоруттан улахан дьонугар тиийэ ылланан барбыта. Ити ырыа мелодиятыгар, аан бастаан, биһиги оройуоммутуттан Влад.Иппат.Никифоров «Күөрэгэй» диэн үҥкүү туруоран, республикаҕа тиийэ үҥкүүлээбиттэрэ. Билигин ол өссө байытыллан, Саха АССР үтүөлээх артиската Кл.Иванова толоруутугар «Кыыс Амма» диэн үҥкүү концовкатыгар үҥкүүлүүр. Ону таһынан, «Дьиэ-буо» ансамбылга Саха АССР үтүөлээх артиската Махорчунова туруоруутунан туспа ансамбль толоруутугар үҥкүүлүүр буолбуттар. Ити ырыа кэнниттэн «Чараҥҥа», «Киһи эрэ», «Сэбирдэхтэр» диэн ырыалар айыллыбыттара. «Күөрэгэй» уонна «Чараҥҥа» диэн ырыаларбыт Хабаровскайга бүтүн Союзтааҕы авторскай агенство Илин Сибиирдээҕи уобаластар икки ардыларынааҕы отделениятыгар регистрацияламмыттара. В.Ноев 1975 сыл кулун тутар ый бүтүүтүгэр манна тахса сылдьыбыта, элбэхтик үлэлиир, айар былааннааҕын, миигинниин сибээстээх буолуохтаахпытын кэпсээбитэ. ол кэнниттэн куоракка киирэн, муус устар 24 күнүгэр ыалдьан хомолтолоохтук өлбүтэ… »

Марфа Куличкина ахтыытыттан 07.05.1986 с.